Hoe werkt grijpkracht? De samenwerking tussen duim, vingers en onderarm

Grijpkracht is het vermogen van je hand om druk te geven op een object en deze druk vast te houden. Je hebt grijpkracht nodig in vrijwel alles wat je doet. Van heel precieze taken zoals schrijven, tot zware taken zoals het optillen van een volle boodschappentas. Je denkt er pas bewust over na wanneer het niet goed werkt.
Grijpkracht bestaat uit drie onderdelen:
– De knijpbeweging van de vingers
– De stabiliteit en tegendruk van de duim
– De kracht die geleverd wordt vanuit de onderarm
Als één van deze drie onderdelen minder functioneert, zakt je kracht in of voelt grijpen onhandig of pijnlijk. Dit kan door overbelasting, een verandering van belasting, stijfheid, peesirritatie, zenuwprikkeling, vermoeidheid of simpelweg door te lange inactiviteit.

Wanneer je jouw hand sluit om iets te pakken buigen de vingers. Dat gebeurt door lange buigpezen die vanuit de onderarm naar de vingers lopen. Deze pezen trekken de vingerkootjes naar binnen.
Aan de binnenzijde van je vingers liggen kleine peesgeleiders die zorgen dat de pezen exact op hun plek blijven. Ze voorkomen dat een pees naar voren springt. Zonder deze geleiders zou knijpen onnauwkeurig aanvoelen en zou je minder kracht kunnen zetten.
Wanneer deze pezen te veel belast worden, bijvoorbeeld door veel schrijven, intensief sporten of repetitieve bewegingen, kunnen ze gevoelig of stijf aanvoelen. Het voelt dan alsof je minder soepel kunt knijpen of alsof een vinger stroef beweegt. Dit is een van de meest voorkomende oorzaken voor verminderde grijpkracht.

Krachtverlies kan verschillende oorzaken hebben:
– Vermoeidheid: Wanneer je intensief of herhaald hebt geknepen, bijvoorbeeld tijdens sporten, werken of klimmen.
– Peesbelasting: Overbelaste buigpezen geven minder kracht door.
– Instabiliteit van de duim: Als de duim geen goede tegendruk geeft, verlies je grip.
– Zenuwprikkeling: Een verstoorde zenuwgeleiding kan ervoor zorgen dat kracht tijdelijk wegvalt.
– Na gips of immobilisatie: Spieren verliezen hun conditie wanneer je ze niet gebruikt.
– Verkeerde knijptechniek: Je gebruikt soms te veel spanning terwijl minder kracht voldoende is.
– Stress of verminderde controle: Het zenuwstelsel speelt een belangrijke rol bij precisiekracht.

Een tijdelijke vermindering van kracht is normaal wanneer je intensief gebruik hebt gemaakt van je hand. Wanneer het langer aanhoudt is het verstandig om ernaar te laten kijken.
Let op de volgende signalen:
– krachtverlies dat niet verbetert
– objecten uit de hand laten vallen
– gevoelloosheid of tintelingen
– moeite om potjes te openen
– pijn bij knijpen die steeds terugkomt
– verminderde controle of precisie
– zwakte na gips of brace
– drukpijn rondom de duim
Dit betekent niet dat er iets ernstigs aan de hand is, maar het vraagt wel om een goede analyse.

Grijpkracht is een complex samenspel van spieren, pezen, gewrichten en zenuwen. Wanneer dit systeem goed werkt, heb je controle, kracht en stabiliteit. Bij klachten of vermoeidheid is het belangrijk om te begrijpen waar het probleem zit. Fysiotherapie helpt je om inzicht te krijgen in de belasting en de belastbaarheid van je hand, zodat je stap voor stap weer sterker kunt worden.